۲۵
آذر
مزون مُدینه تاریخچه و آداب و رسوم شب یلدا در جای جای ایران باستان
نزدیک به چند هزار سال است که آخرین شب پاییز یعنی شب یلدا که تاریک ترین و درازترین شب سال است توسط ایرانیان جشن گرفته می شود و آیین ها و رسومات مختلفی در این شب به یاد ماندنی در کنار هم سپری می کنند ، شب زیبایی که در شهرهای مختلف ایران آداب و رسومی دارد.
یکی از مهم ترین شب های ایران باستان شب یلدا می باشد که از دیرباز تا به امروز مورد توجه و اهمیت ایرانیان واقع شده است جشن ها و شب نشینی هایی که در این شب توسط مردم در اقصی نقاط کشور برگزار می شود یک سنت دیرینه محسوب می شود که تا امروز نیز نه تنها از ارزش آن چیزی کم نشده است بلکه جایگاه بسیار ویژه ای در نزد ایرانیان پیدا کرده است.
آداب و رسوم کشور ما در شب یلدا متفاوت تر از سایر کشور ها می باشد امروز ما قصد داریم هر آنچه که مربوط به این شب عزیز و خاص است در بخش فرهنگ و هنر نمناک برای شما کاربران عزیز بازگو کنیم.
شب یلدا بلندترین شب سال که به زمان مابین غروب آفتاب از تاریخ 30 آذر یعنی آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب 1 دی ماه یعنی نخستین روز زمستان مربوط می شود مصادف با انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی می باشد به همین علت از آن تاریخ به بعد طول شب کوتاه تر و طول روز بیشتر می شود.
یلدا برگرفته از یک واژه سُریانی می باشد که به تولد و زایش معنی شده است. سریانی زبان رایج مسیحی ها بوده است که از تحقیق و بررسی در کتب تاریخی واژه نامه ها کسب شده است دانشمند بزرگ و تقویم شناس ابوریحان بیرونی با نام میلاد اکبر از شب یلدا یاد می کند و آن را میلاد خورشید دانسته است.
واژه یلدا به طور دقیق مشخص نیست که چطور و چه زمانی به زبان فارسی ورود کرده است این گونه از تاریخ بر آمده است که مسیحیان اولیه که در روم زندگی می کردند دچار سختی های فراوانی بودند در همان حال عده ای از آنها تصمیم به مهاجرت به ایران می کنند و به خاطر نزدیک بودن فرهنگ ها این واژه سریانی به زبان فارسی راه پیدا می کند.
همانطور که می دانید تاریخچه و پیشینه یلدا به زمانهای بسیار گذشته برمیگردد ولی مشخص نیست قدمت دقیق آن به چه زمانی تعلق دارد بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده اند. ظروف سفالی دوران قبل از تاریخ را به استناد گرفته اند چرا که نقوش حیوانی ماه های ایرانی همچون عقرب و قوچ داخل این ظرف ها هک شده اند البته ناگفته نماند نقوش کشفیات باستان شناسی و کتیبه ها نادرند ولی باستان شناسان بر این باورند که تا 7000 سال پیش نیز میتوان آیین مربوط به شب یلدا را رصد کرد.
با تمام این تفاسیر چیزی که به عنوان شب یلدا به رسمیت شناخته شده است به 500 سال پیش از میلاد برمیگردد و تاریخ وارد شدن آن به تقویم رسمی ایرانیان باستان به زمان داریوش یکم مربوط می شود تقویمی که شامل گاه شماری مصری ها و بابلی ها است.
دانستیم که آخرین شب پاییز که دراز ترین و تاریک ترین شب سال محسوب می شود با نام شب یلدا جایگاه ویژه ای در میان ایرانیان کسب کرده است و مردم ایران تا سپیده دم با انواع و اقسام برنامه های مفرح در کنار یکدیگر این شب دراز را به خوشی سپری می کنند تا تاریکی و سردی و اندوه غیبت خورشید روحشان را تضعیف نکرده و با آسمانی روشن به رختخواب رفته به راحتی استراحت کنند.
طبق سنت های دیرینه در آیین کهن در اولین روز دی ماه شاهان ایرانی تاج و تخت شاهی را زمین گذاشته و با لباسی سپید به سمت صحرایی می رفته و بر روی فرش سفید می نشستند و نگهبانان و دربانان کاخ شاهی و همه خدمتکاران و برده ها در سطح شهر آزاد شده و مثل دیگران زندگی می کردند و همگی چه رئیس و چه پادشاه و چه مردم عادی به طور یکسان و در یک جایگاه بودند. البته ناگفته نماند صحت و سقم این گفته ثابت نشده که شاید تنها افسانه ای بیش نباشد.
جشن یلدا امروزه توسط ایرانیان با شب نشینی اقوام و خانواده در کنار یکدیگر برگزار می شود بدین گونه که اعضای خانواده در این شب مهم گردهم آمده و افراد مسن خانواده شروع به تعریف کردن قصه های کهن می کند که خوردن هندوانه ، آجیل و انار و شیرینی و میوه های مختلف از جنبه های نمادین این شب عزیز می باشد اغلب این میوه ها دانه های زیادی دارند و به نوعی جادوی سرایتی به شمار می روند که انسان ها با توسل به برکت پردانه بودن آن ها نیروی باروری را در خود نیز افزایش می دهند و هندوانه و انار را به خاطر سرخی رنگ شان نمایندگی از خورشید در شب تصور می کنند.
از آیین های رایج و معروف و مرسوم شب یلدا می توان به آتش روشن کردن،قصه گویی ریش سفیدان و بزرگان،خوردن تنقلات و تفآلی بر حافظ اشاره کرد.
آتش روشن کردن در یلدا
از آنجایی که آتش روشن کردن در دیدگاه گذشتگان نماد روشنی و خورشید بود و همچنین بعضی ها آن را برای رفع تاریکی و نحسی اهریمن میشناختند از این رو برای فراری دادن تاریکی ها و قوای اهریمن آتش روشن می کردند تا محفلی گرم در کنار یکدیگر ایجاد کنند.
قصه خوانی و مثل گویی در شب یلدا
در شب یلدا خانواده ها دور هم جمع می شوند و به شعرخوانی ها و داستان خوانی بزرگ تر ها و پیرتر ها گوش فرا می دهند.قصه هایی غیر واقعی و کوچک که قهرمان های آن پریان و دیوها و جانوران هستند و مطمئنا شنیدنش برای هر کودکی خوشایند و جذاب می باشد.
و بسته به فرهنگ هر شهر یا استانی قصه های مربوط به خودشان نقل میشود به عنوان مثال قصه حسین کرد شبستری در میان آذربایجانی ها و داستان های شاهنامه در بین خراسانی ها رایج می باشد.
فال حافظ و شاهنامه خوانی در شب یلدا
شاهنامه خوانی و فال حافظ در شب های یلدا یکی دیگر از سرگرمی های ایرانیان می باشد و از دیرباز مرسوم بوده است چنانچه برای تفآل زدن به حافظ مخاطب مورد نظر نیت می کند و بزرگ مجلس که قرار است قال بگیرد از او می خواهد این جمله را با خود تکرار کند:ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…
و سپس دیوان را باز کرده و غزل بالای سمت راست را خوانده چراکه جواب تفآل می باشد اگر با وسط غزل مواجه شدند فال باید از ابتدای غزل یعنی صفحه پشت خوانده شود.پس از اینکه غزل خوانده شد آن را تفسیر می کنند .چنانچه فال با محتوای مثبت از آب در آمد یعنی فال خوب است اما اگر منفی بود یعنی بد است البته نا گفته نماند تمامی غزلیات حافظ محتوایی روحیه بخش و عاشقانه دارند.
و همچنین شاهنامه خوانی جزء جدایی ناپذیرترین برنامه های شب یلدا می باشد که از دیرباز رایج می بوده است شاهنامه ها اگر با شیوه نقالی خوانده شود جذابیتش صد چندان می شود . شانس بزرگی هست که در خانواده تان چنین شخصی را داشته باشید.
چیدمان سفره شب یلدا
چیدن سفره شب یلدا با انواع خوراکی ها و تنقلات یکی از آیین های این شب بیادماندنی می باشد که شامل آجیل های مخصوص و میوه هایی همچون انار و هندوانه و دیگر تنقلات داخل آن قرار می دهند.جالب است بدانید در دوران گذشته سفره ای با اسم میَزد پهن می شده است و از میوه های خاص خشک و تر و آجیل و یا به اصطلاح زرتشتیان لُرک در سفره استفاده میشده است که یکی از اجزای اصلی سفره می باشد و در حقیقت ولیمه این جشن به شمار می رود.از سایر اجزا می توان به عطردان،آتشدان،بخوردارن و بَرسَم اشاره کرد.بَرسَم ابزاری برای دعا خوانی می باشد که از فلز نقره و برنج و یا شاخه گیاهی خاص درست می شود.
میوه های مخصوص شب یلدا
اصلی ترین میوه شب یلدا انار می باشد چرا که گذشتگان آن را مایه برکت و باروری می دانستند و این تفسیر را بخاطر دانه های زیاد آن مطرح کردند و همچنین رنگ قرمزی که دارد نماد خورشید و شادی است.در حقیقت خوردن و وجود انار در سفره شب یلدا به علت اعتقاد به تاثیر جادوی سرایتی آن بوده است به طوری که با خوردن انار و توسل کردن به آن نیروی باروری و برکت را در خود بالا می بردند.
قداست میوه انار از دوران بسیار قدیمی برای همه ثابت شده است و حتی دارای جایگاه ویژه ای در میان ادیان بزرگ جهان داشت چراکه در افسانه ها و اساطیر هم نام آن ذکر شده است.انار در دین زرتشتی از مقدسات محسوب می شود و از درختان مینوی است و جالب است بدانید در مراسم دینی زرتشتیان از شاخه ها و میوه آن بکار می رود.
و اما هندوانه هم همانند انار یکی از خاص ترین میوه های شب یلدا است ولی سوالی که اینجا مطرح است این است که اول سرما خوردن هندوانه کمی عجیب نیست؟باید بدانید همانطور که هندوانه یک میوه تابستانی است بنابر این علاوه بر رنگ سرخش یادآور حرارت و گرمای تابستان و همچنین نماد خورشید می باشد.
البته از سایر میوه ها و مرکبات همچون پرتقال،سیب،خرمالو،گلابی و یا حتی کدو تنبل و لبو هم می توان استفاده کرد.
میوه های شب یلدا
آجیل ها و تنقلات خوشمزه شب یلدا
آجیل و تنقلات مخصوص از جمله مغز پسته ،بادام،گردو،فندق و در کنار آن توت و انجیر خشک یکی از گزینه های مهم تر از شام در شب یلدا می باشد.همانطور که می دانید نگهداری طولانی مدت میوه ها در گذشته راحت نبود برای همین برای مصرف و نگهداری بسیاری از میوه ها اقدام به خشک کردن آن ها می کردند.
غیر از مواردی که در متن فوق ذکر شد از گندم ،تخمه هندوانه ،نخود برشته و شاهدانه نیز در شب یلدا می توان مصرف کرد.
جالب است بدانید امروزه از خوراکی ها و تنقلات دیگر از جمله پشمک یا باسلق نیز در سفره شب یلدا بکار می رود.
در بعضی شهرستان ها معمولا جدا از مراسم مشترک بین همه خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد دیگری نیز هستند که ناشناخته و مسکوت مانده اند.
کنون در ادامه این مطلب مفید شما را با آداب و رسوم تعدادی از شهرهای کشور ایران آشنا می کنیم.
ادامه دارد....
مزون مُدینه شب یلدا
همراهان گرامی به دلیل نزدیک شدن به شب یلدا در این چند روز مطالب یلدایی هم براتون گذاشته میشه، امیدوارم که مورد استفاده قرار بگیره.
مزون مُدینه چگونه لکه عطر را از روی لباس پاک کنیم؟
همه ما برای خوشبو شدن همه روزه از عطر ها استفاده می کنیم .عطرها و اودکلن ها مانند رنگ ها، اغلب حاوی الکل و روغن هستند که ممکن است بر روی لباس ایجاد لکه کنند. در این مقاله در مورد نحوه پاک کردن لکه عطر از روی لباس صحبت می کنیم.
در اینجا روشی بسیار آسان برای از بین بردن لکه عطر از روی لباس را به شما آموزش میدهیم. لکه زدی که از عطر روی لباس بوجود می آید به دلیل اسید موجود در آن می باشد.
راه حل برای از بین بردن لکه عطر از روی لباس:
در ظرفی آب و جوش شیرین بریزید و به مدت ده الی پانزده دقیقه لباس را داخل ظرف خیس کنید. جوش شیرین ماده بسیار موثری برای از بین بدن لکه عطر روی لباس می باشد. بعد از خیساندن لباس به همان مدت که ذکر شد آن را با مواد شوینده بشویید.
روش دیگر اینکه در ظرفی آب و گلیسیرین را به مقدار مساوی مخلوط کنید و بگذارید چند ساعتی لباس در آن خیس بخورد و بعد با آب سرد و صابون آن را بشویید.
و اما روشی دیگر برای از بین بردن لکه عطر:
آمونیاک هم روشی است که برخی نتبجه گرفته اند و برای از بین بردن لکه عطر جواب می دهد. می توانید آن را نیز امتحان کنید. به این صورت که قسمت لک شده لباس را در آمونیاک خیس کنید سپس با مقداری آب سرد و مایع ظرفشویی بشویید.
یک روش دیگر برای ازبین بردن لکه عطر از روی لباس
برای از بین بردن لکه ی عطر از روی لباس،پنبه را درآب سرد فرو بریدو پس از فشار دادن روی محل مورد نظر بکشید.همچنین می توانید از الکل سفید نیز استفاده کنید.
مزون مُدینه لباس های کتان را چگونه بشوییم که بور نشوند؟
روش شستن لباس های کتان
برای بسیاری از ما پیش آمده که پس از شستن لباس یا شلوار کتان خود بینیم که فرم اولیه لباس از بین رفته و یا این که رنگ آن کم رنگ شده. در این جا می خواهیم به شما نکات مربوط به شستشوی لباس های کتان را بگوییم تا بعد از شستن لباستان همان فرم اولیه را داشته باشد.
لباس های کتان از جمله پوشاکی است که خانم ها در فصل سرما می پوشند. در این مقالۀ درباره روش نگهداری و شستشوی لباس های کتان اطلاعات مفیدی ارائه شده است.
شستشوی لباس های کتان
تنوع رنگ و مدل پالتوی کتان زنانه بسیار گسترده است و همین مسئله باعث شده طرفداران زیادی داشته باشد. این محصولِ محبوب یک عیب بزرگ دارد و آن هم بور شدن آن پس از شست و شوست؛ البته اگر نحوۀ شست و شوی پارچه کتان را بدانید هرگز با این مشکل مواجه نمی شو ید.
ماشین لباس شویی بهترین و راحت ترین راه برای شستن لباس های کتان شماست. برای تمیزتر شدن لباس های سفید و روشن از آب گرم استفاده کنید. در مورد لباس های تیره، درجه آب را همیشه روی سرد بگذارید چون آب داغ باعث پخش شدن رنگ لباس می شود.
دستورالعمل شست و شوی پارچۀ کتان
اگر لباس کتانتان لکه دار شده باشد، باید از لکه بر مخصوص البسه استفاده کنید؛ زیرا لکه ها با شست و شوی معمولی پاک نمی شوند. اسپری لکه بر را روی قسمت لک شدۀ لباس بپاشید و بگذارید چند لحظه بماند. برای شست و شوی پالتوی کتان زنانه یا هرگونه پوشاک کتان بهتر است از مایع لباسشویی، به جای پودر، استفاده کنید. اگر لباستان مشکی است از مشکی شوی و در غیر این صورت از مایع لباسشویی مخصوص لباس های رنگی استفاده کنید.
برای تمیر تر شدن لباس های سفید و روشن از آب گرم استفاده کنید. در مورد لباس های تیره، درجه آب را همیشه روی سرد بگذارید چون آب داغ باعث پخش شدن رنگ لباس می شود.
برای خشک کردن این نوع لباس، برچسب داخل لباس را بخوانید یا از دور کُند ماشین لباسشویی استفاده کنید تا لباستان آب نرود یا رنگ آن کِدر و بور نشود.
مزون مُدینه نکته‌هایی که درباره پارچه چیت نمیدانستید!!
اگر سری به بازار پارچه بزنید، احتمالا حیرت زده خواهید شد؛ زیرا تنوع فراوانی از پارچه ها با ویژگی های مختلف را می بینید که همگی آنها در نوع خود، زیبا و عالی هستند. تنوع انواع پارچه ها باعث شده است که تولیدکنندگان لباس و طراحان مد بتوانند لباسهای مختلف را تولید کنند و هر نوع پارچه را برای کاربرد مخصوصش به کار بگیرند. اگر شما خیاط هستید یا در زمینه طراحی لباس فعالیت می کنید، واجب است که با انواع پارچه ها آشنایی داشته باشید تا بتوانید بهترین و مناسب ترین پارچه ها را برای دوخت لباس های خود استفاده کنید. در این نوشته، قصد داریم شما را با پارچه چیت و ویژگی های آن بیشتر آشنا کنیم. چیت، پارچه ای معروف است که کاربردهای زیادی دارد. اگر می خواهید درباره این نوع پارچه اطلاعات بیشتری به دست آورید، تا انتهای این نوشته همراه ما باشید.
پارچه چیت، نوعی پارچه نخی است که کاربردهای زیادی داشته و بسیار پرطرفدار است و بسیار سبک و تار و پود آن تراکم کمی دارد. پارچه چیت در دو نوع ساده و طرح دار تولید می شود، به پوست بدن آسیبی نمی رسانند و بدون حساسیت هستند. لباس های دوخته شده از پارچه چیت، بسیار خنک و راحت هستند و به همین دلیل است که از این پارچه برای دوخت لباس های راحتی مردانه و زنانه استفاده می شود.
پارچه چیت باعث عبور جریان هوا و تنفس پوست شما می شود؛ در نتیجه انتخاب خوبی برای فصل تابستان است و بدن شما را خنک نگه می دارد. از آنجایی که از انواع پارچه های نخی به حساب می آید، در برابر چروک شدن حساس است.
بسیاری از افراد که لباس با پارچه چیت به تن می کنند، عاشق خنکی و سبکی لباس می شوند و خودشان بیان می کنند که انگار هیچ لباسی نپوشیده اند!
به دلیل رنگهای زیبا و مدلهای جذاب پارچه چیت، از آن می توان برای دوخت لباس های منزلی و لباسهای نوزاد استفاده کرد. اگر نگران این هستید که لباسهای شما را بید بزند، خیالتان راحت باشد؛ زیرا این پارچه ها دچار بیدزدگی نمی شوند؛ اما اگر آنها را در جای تاریک و مرطوب نگه دارید، احتمال کپک زدن آنها زیاد است.
پارچه چیت، از جمله پارچه هایی به حساب می آید که منشا آنها، الیاف گیاهی است. این مدل پارچه ها، نازک و ظریف هستند و طرحهای نقشدار زیبایی دارند.
این پارچه، یکی از انواع پارچه های شناخته شده در بازار است که طرفداران زیادی دارد. به عنوان یک پارچه نخی- پنبه ای با طرحهای شاد و رنگهای متنوع شناخته شده است. در پارچه های چیت می توان انواع نقش های گلدار و طرحهای کوچک و بزرگ را مشاهده کرد.
در بازار، دو نوع پارچه چیت را می توانید خریداری کنید. نوع اول پارچه چیت، ظریف و سبک است و برای لباس های تابستانی و خنک بسیار مناسب است. از این نوع چیت برای دوخت لباسهای سبک فصل گرما استفاده می شود. نوع دیگر پارچه چیت، پارچه چیت آهاردار شده است. آهار مورداستفاده در این پارچه ها نیمه دائمی است و بعد از مدتی از بین می رود. برای تولید پارچه چیت آهاردار، از ترکیب پنبه، پلی استر یا ریون استفاده می شود. پارچه چیت آهاردار برای دوخت دامن، پیراهن و لباس راحتی بسیار مناسب است.
اگر می خواهید لباسی با پارچه چیت بدوزید، بهتر است با مزایای انتخاب این پارچه بیشتر آشنا شوید:
این موارد، بخشی از مزایای استفاده از پارچه چیت بود که در این نوشته با آنها آشنا شدید. اگر قصد دوخت مانتوهای تابستانی خنک، لباس های راحتی و پیراهنهای سبک را دارید، از این پارچه برای دوخت لباسهای خود انتخاب کنید و از داشتن لباسهای خنک و راحت لذت ببرید.
منبع :
https://nariseh.com/
