تاریخچه چرخ خیاطی از زمان ساخت تا ورود به ایران

مزون مُدینه  تاریخچه چرخ خیاطی از زمان ساخت تا ورود به ایران

 

تاریخچه چرخ خیاطی از زمان ساخت تا ورود به ایران

از زمانی که انسان لباس بر تن کرده تا کنون دوخت لباس ادامه داشته. در زمانهای قدیم انسانها از استخاون و دندان و شاخ حیوانات به عنوان سوزن استفاده می کردند . جایگزین نخ نیز روده  و زرد پی حیوانات بوده. با پیشرفت انسان در زمینه دوخت لباس سوزن و نخ اختراع شد. اختراع سوزن و نخ باعث سرعت بخشیدن به دوخت لباس و ایجاد صنعت مد شد.همین طور که مصف لباس بالا رفت نیاز به وسیله ای برای دوخت سریعتر لباس بیشتر احساس شد. تنها چیزی که پاسخگوی این نیاز بود چرخ خیاطی بود. با بررسی تاریخچه چرخ خیاطی می بینید که زمان زیادی صرف شد تا وسیله ای به شکل چرخ خیاطی که امروزه با آن سر رو کار دارید ساخته شود.

تاریخچه چرخ خیاطی

اولین ثبت اختراع چرخ خیاطی مکانیکی به سال 1755 میلادی توسط چارلز وایزنتال باز می گردد. او یک سوزن را جهت استفاده در این چرخ خیاطی مطرح کرده بود. البته این چرخ خیاطی به هیچ وجه شبیه چرخ خیاطی های امروزی نبود. این چرخ خیاطی دست خوش تغییرات زیادی شد تا به این شکل در بیاید.

چرخ خیاطی بعدی  ساخته شخصی به نام تامیس سنت انگلیسی است. وی ماشینی در سال ۱۷۹۰ به ثبت رسانید که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره‌ای بود. البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود. اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد.

 

در سال 1810 میلادی بالتازار کرمز آلمانی اولین کسی بود که سعی در تولید چرخ خیاطی اتوماتیک کرد . هرچند این چرخ خیاطی نیز خوب کار نمی کرد و اختراع موفقیت آمیزی نبود.

اولین مخترع چرخ خیاطی مکانیکی

این تلاشها برای ساخت چرخ خیاطی ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۸۳۰ یک خیاط فرانسوی فقیر که بارتلمی تیمونیه نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازد که بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود. در واقع این اولین چرخ خیاطی بود که مورد استقبال مردم قرار گرفت.

بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می‌دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد.

همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام والترهنت چرخ خیاطی دیگری را ساخت. این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت کار این سوزن، زدن کوکهای رُز بود. یعنی با نخ حلقه‌ای میان پارچه می‌زد و سپس حلقه دیگری آمده در حلقه اول مانند زنجیر قفل می‌شد. با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساند.

اولین چرخ خیاطی به ثبت رسیده

با تمام تلاشهایی که افراد مختلف انجام دادند ولی افتخار ثبت اختراع اولین چرخ خیاطی نصیب الیاس هاو شد.همزمان با او آیزک سینگر  در آمریکا موسس برند چرخ خیاطی سینگر  به این اختراع دست یافت. اما هاو موفق به ثبت این اثر به نام خود شد. هاو در بازار یابی و فروش چرخ خیاطی مشکل داشت اما سینگر موفق شد در سال 1850 به طور تجاری به تولید چرخ خیاطی پرداخت. ابتکاری که سینگر به خرج داده بود این بود که این چرخ ها با دست کار نمی کرد و پدالی داشت که با پا کار می کرد.. در واقع سینگر اولین شرکت تجاری ساخت چرخ خیاطی بود. همین کار باعث شد  هاو به صورت انونی عمل کند و درصدی بابت فروش هر چرخ خیاطی از سینگر دریافت کند.

ورود چرخ خیاطی به ایران

در ایران هنر خیاطی به صورت دستی توسط زنان در خانه انجام می شد. مغازه ای برای دوخت لباس به صورت گسترده وجود نداشت. در دوران قاجار خیاطان به سه دسته تقسیم می شدند:

1- عده ای که لباسهای فاخر مخصوص تجار و درباریان و افراد ثروتمند جامعه می دوختند..

2- افرادی که به صورت عمده البسه ارزان تولید می کردند و افراد هرکدام را که اندازه شان بود به قیمت نا چیز می خریدند.

3-خانم های خانه داری که در منزل خیاطی می کردند

 

تمام این خیاطان با دست خیاطی می کردند و تاریخچه چرخ خیاطی در ایران بر می گردد به سفرهای مظفرالدین شاه به اروپا. اولین چرخ خیاطی به ایران توسط مظفر الدین شاه وارد شد. مظفرالدین شاه به همراه چرخ خیاطی یک خیاط قفقازی با خود آورد تا لباس درباریان را بدوزد . این وسیله که بسیار کار خیاطی را آسان می کرد اما چندان مورد استقبال مردم قرار نگرفت. مردم اعتقاد داشتن چون این وسیله از فرنگ وارد شده و ساخت دست فرنگیان است باعث  نجس شدن لباس می شود. نظر دیگری که داشتند این بود که دندلنه های زیر چرخ باعث پاره شدن لباس می شود.

اما با گذشت زمان و آشنا شدن با کارایی آن چرخ خیاطی در تمام خانه ها حضور پیدا کرد. در دوران پهلوی کارخانه سینگر اولین نمایندگی فروش چرخ خیاطی در ایران را راه اندازی کرد. حتی در این شرکت به افراد علاقه مند کار با چرخ خیاطی آموزش داده می شد.

 

مطالب بیشتر : اولین چرخ خیاطی چه زمانی به ایران آورده شد؟

                      معرفی انواع چرخ خیاطی و ویژگی های آنها

منبع :

https://www.honarane.com/

مزون در تهران مزون مدینه لباس مجلسی زنانه

09125073368